پوشش بدن در نماز!!!

در دین اسلام برای نماز و ایستادن در مقابل پروردگار و راز و نیاز با او، آداب و احکامی قرار داده شده تا انسان آمادگی لازم برای حضور در مقابل پروردگار را پیدا کند. از جمله این آداب پوشیده بودن بدن در هنگام نماز است.

مقدار پوشش بدن در نماز بین مردان و زنان متفاوت است، که در ادامه ی مطلب حکم آن را نوشته ام. ولی سوالی که شاید ذهن شما را هم مشغول کند، مقدار پوشش خانمها و اینکه چرا خانمها باید اینقدر خود را بپوشاند حتی در جایی که کسی آنها را نمی بیند، از جمله دلایل این پوشش، این است که به زنان می فهماند حجاب و پوشاندن بدن در مقابل دیگران آن قدر اهمیت دارد که خداوند آن را حتی در نماز و راز و نیاز با خود نیز خواسته است. هم چنین حجاب در نماز نوعی تمرین مستمر و روزانه برای حفظ حجاب و تاکید بر آن در درون جامعه و اجتماع است. در حقیقت همراه نماز، درس عفّت و پوشش مناسب می دهد، تا الگوی رفتاری و کرداری زن مسلمان را معرفی کند. در عین حال پوشش کامل در پنج نوبت در شبانه روز تمرین و تلقین عملی بسیار خوب و مناسبی بر پوشش و حجاب اسلامی زن مسلمان است.

وشانیدن بدن نماز گزار:

پوشش مرد در نماز:

مرد باید در هنگام نماز عورتین¹ خود را بپوشاند و فرقی بین اینکه کسی اورا میبیند یا نمیبیند نیست و به نظر تمام مراجع تقلید بهتر است از ناف تا زانو  خود را بپوشاند.

پوشش زن در نماز:

زن باید هنگام نماز تمام بدن خود را به جزء:

1- صورت، آن قسمتی که در هنگام وضو واجب است شسته شود.

2- دستها تا مچ دست.

3- پاها تا مچ پا.

بپوشاند، و فرقی هم نیست که کسی چه محرم و چه نامحرم او را میبیند یا نمیبیند.

نظر مراجع تقلید:

آیت الله امام خمینی:

مسئله: مرد باید در حال نماز اگر چه کسى او را نمى‏بیند، عورتین خود را بپوشاند.و بهتر است از ناف تا زانو را هم بپوشاند.

مسئله: زن باید در موقع نماز تمام بدن، حتى سر و موى خود را بپوشاند. ولى پوشاندن صورت به مقدارى که در وضو شسته مى‏شود، و دستها تا مچ، و پاها تا مچ پا لازم نیست. اما براى آنکه یقین کند که مقدار واجب را پوشانده است، باید مقدارى از اطراف صورت و قدرى پایین تر از مچ را هم بپوشاند.²

آیت الله سید علی خامنه ای:

سوال: زنان چه مقدار از بدن خود را باید هنگام نماز بپوشانند؟ آیا پوشیدن لباسهاى آستین کوتاه و نپوشیدن جوراب اشکال دارد؟

 جواب: بر زنان واجب است در نماز تمام بدن و موى خود را به غیر از صورت به مقدارى که شستن آن در وضو واجب است و دست‏ها تا مچ و پاها تا مفصل ساق با پوششى که کاملا بدن را مى‏پوشاند، بپوشانند و در حضور نامحرم پاها را نیز باید بپوشانند.³

آیت الله میرزا جواد تبریزی:

مساله: مرد باید در حال نماز, اگرچه کسى او را نمى بیند عورتین خود را بپوشاند, و بهتر آن است که از ناف تا زانو را هم بپوشاند.

مساله: زن باید در موقع نماز, تمام بدن حتى سر و موى خود را بپوشاند, و احتیاط مستحب آن اسـت که کف پاها را هم بپوشاند, ولى پوشاندن صورت به مقدارى که در وضو شسته مى شود و دسـتـهـا تا مچ و روى پاها تا مچ پا لازم نیست , اما براى آنکه یقین کند که مقدارواجب را پوشانده است , باید مقدارى از اطراف صورت و قدرى پائین تر از مچها را هم بپوشاند.⁴

آیت الله محمد تقی بهجت:

میزان ستر عورت براى مردها

جایز است براى مرد، نماز در یک جامه که ساتر عورتین باشد، پس کافى نیست اگر رنگ پیدا باشد؛ و اما شَبَح اگر دیده شود بدون دیدن رنگ، پس وجوبِ ستر، خالى از وجه نیست، به خلاف حجم، که واجب نیست پوشانیدن در نماز و غیر آن.

 آیا میزان در دیدن متعارف است نه خارجِ از متعارف از حیث زمان تابیدن آفتاب، و مابین روشن و تاریکى، و حِدّت باصره و ضعف آن در تحقّق ستر مطلق، یا لازم است رعایت خصوصیّت؟ محلّ تأمّل است، پس مشکل است دیدن حدید البصر و ترک تحفّظ از او در نماز و غیر آن، بلکه با احراز خصوصیّت، لزوم ستر بدون حرج خالى از وجه نیست.

پوشش زنها در نماز

و بر زن واجب است پوشانیدن جمیع بدن در حال نماز اگر چه ناظرى نباشد، و مو و گردن و آنچه در غیر حال نماز از ناظر محترم لازم است ستر آن که بر حسب عادتِ متعارف با دو جامه مستور مى شود] در حال نماز، واجب است پوشیده شود ]. و لازم نیست در حال نماز، ستر وجه؛ و احوط اقتصار بر حدّ وجه در وضو است که بیش از آن، مکشوف در نماز نباشد، و همچنین کفّین و قدمین واجب نیست بر زنها ستر آنها در نماز، و اظهر عدم فرق بین ظاهر و باطن آنها است، اگر چه احوط اقتصار بر ظاهر آنها است، و باید مقدّمتاً مقدارى از کفّین و قدمین، مستور بشود؛ و فرقى در لازمِ از ستر، بین وجود ناظر و عدم آن نیست.⁵

آیت الله سیستانی:

مساله: مرد باید در حال نماز اگر چه کسى او را نمى بیند عورتین خود را بپوشاند و بهتر آن است که از ناف تا زانو را هم بپوشاند.

مساله: زن بـایـد در مـوقع نماز , تمام بدن حتى سر و موى خود را بپوشاند , و احتیاط مستحب آن است که کف پاها را هم بپوشاند.

ولى پوشاندن صورت به مقدارى که در وضو شسته مى شود و دستها تا مچ و روى پاها تا مچ پا لازم نیست .

امـا براى آن که یقین کند که مقدار واجب را پوشانده است , باید مقدارى از اطراف صورت و قدرى پایین تر از مچ ها را هم بپوشاند.⁶

آیت الله صافی گلپایگانی:

مساله: مرد باید در حال نماز - اگر چه کسى او را نمى بیند - عورتین خود رابپوشاند وبهتر است از ناف تا زانو را بپوشاند.

مساله: زن باید در موقع نماز تمام بدن حتى سر وموى خود را بپوشاند ولى پوشاندن صورت به مقدارى که در وضو شسته مى شود ودستها تا مچ وپاها تا مچ پالازم نیست , اما براى آن که یقین کـند که مقدار واجب را پوشانده است , باید مقدارى از اطراف صورت وقدرى پایین تر از مچ را هم بپوشاند.⁷

آیت الله مکارم شیرازی:

مسأله: مرد باید در حال نماز عورتین خود را بپوشاند، هرچند کسى اورا نمى بیند و بهتر است از ناف تا زانو را بپوشاند و از آن بهتر این که لباس کامل که در برابر افراد محترم در تن مى کند به تن داشته باشد.

مسأله: زن باید در موقع نماز تمام بدن حتّى سر و موى خود را بپوشاند، ولى پوشاندن گردى صورت و دستها تا مچ و پاها تا مچ لازم نیست، امّا براى این که یقین کند که مقدار واجب را پوشانده است احتیاط این است که مقدارى از اطراف صورت و قدرى پایین تر از مچ را هم بپوشاند.⁸

آیت الله فاضل لنکرانی:

مسأله: مرد باید در حال نماز، ( اگر چه کسى او را نمى بیند) عورتین خود را بپوشاند و بهتر است از ناف تا زانوها را بپوشاند.

مسأله: زن باید در موقع نماز، تمام بدن حتّى سر و موى خود را بپوشاند ولى پوشاندن صورت به مقدارى که در وضو شسته مى شود و دستها تا مچ و پاها تا مچ پا لازم نیست. امّا براى آنکه یقین کند که مقدار واجب را پوشانده است، باید مقدارى از اطراف صورت و قدرى پائین تر از مچ را هم بپوشاند.⁹

آیت الله وحید خراسانی:

مسأله: مرد باید در حال نماز اگر چه کسى او را نمى بیند عورتین خود را بپوشاند ، و احتیاط مستحب آن است که از ناف تا زانو را هم بپوشاند . 

مسأله: زن باید در موقع نماز تمام بدن حتى سر و مو را بپوشاند ، و احتیاط مستحب آن است که کف پاها را هم بپوشاند ، ولى پوشاندن صورت به مقدارى که در وضو شسته مى شود و دستها تا مچ و روى پاها تا مچ پا لازم نیست ، اما براى آن که اطمینان کند که مقدار واجب را پوشانده است ، باید مقدارى از اطراف صورت و قدرى پایین تر از مچها را هم بپوشاند.¹⁰

___________________________________

پی نوشتها:

1- به محل خروج ادرار و مدفوع و مقداری از اطراف آن عورتین می گویند.

2- توضیح المسائل آیت الله خمینی، مساله 788و 789. 

3- استفتائات آیت الله خامنه ای، سوال 437. 

4- توضیح المسائل آیت الله تبریزی، مساله 796 و 797. 

5- جامع المسائل آیت الله بهجت، فصل چهار، لباس نماز گزار. 

6- توضیح المسائل آیت الله سیستانی، مساله 796 و 797. 

7- توضیح المسائل آیت الله صافی گلپایگانی، مساله 796و 797. 

8-  توضیح المسائل آیت الله مکارم شیرازی، مساله 726 و 727. 

9-  توضیح المسائل آیت الله فاضل لنکرانی، مساله 798 و 799. 

10- توضیح المسائل آیت الله وحید خراسانی، مساله 794 و 795.