پنجمین مبطل نماز پشت به قبله نماز خواندن است.

اگه فردی عمدا پشت به قبله نماز بخواند نماز آن چه حکمی دارد، چرا فرد نباید پشت به قبله نماز بخواند و آیا فرد مرتکب گناه می شود ؟ نوع گناه آن چیست ؟

نماز گزار نباید در حال نماز پشت به قبله کند. حکمت و فلسفه همه احکام و جزئیات آن ها به طور تفصیلى برای بشر روشن نیست . آگاهى از آن دانشى ، فراتر از تنگناهاى معارف عادى بشرى مى‏طلبد . لیکن به طور اجمالى روشن است که همه احکام الهى تابع مصالح و مفاسد واقعى است . بنابراین در صورتى که فلسفه حکمى را به خصوص ندانیم ، بنابر قاعده کلى فوق باید از آن پیروى کرد؛ زیرا مصلحتى در آن هست، هر چند بر ما ناشناخته باشد.

آیت الله مکارم شیرازی

اگر نمازگزار پشت به قبله کند یا کاملاً به طرف راست یا چپ قبله برگردد، خواه از روى عمد باشد یا فراموشى، همچنین اگر عمداً بقدرى منحرف شود که نگویند رو به قبله است نمازش باطل است.(1)

هرگاه عمداً یا سهواً صورت را به تنهایى کاملاً به طرف راست یا چپ برگرداند بنابر احتیاط واجب نمازش را اعاده کند، ولى اگر صورت را کمى بگرداند بطورى که از قبله خارج نشود نماز باطل نمى شود. (2)

آیت الله صافی

از مبطلات نماز آن است که عمدا یا از روى فراموشى پشت به قبله کند, یا به طرف راست یا چـپ قبله بر گردد, بلکه اگر عمدا بقدرى بر گردد که نگویند: رو به قبله است , اگر چه بطرف راست یا چپ نرسد, نماز باطل است .(3)

اگر عمدا سر را به پشت برگرداند نمازش باطل است , و اگر سهوا سر را به این مقدار بگرداند, احتیاط واجب آن است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند. ولى اگر سر را بطرف راست یا چپ بگرداند عمدا باشد, یا اشتباها نمازش باطل نمى شود, ولى کراهت دارد.(4)  

آیت الله سیستانی

پنجم از مبطلات نماز برگشتن از قبله بدون عذر است و اما اگر با عذر باشد مثل فراموشى یا به سبب امر قهرى  مانند باد شدیدى که او را از قبله برگرداند - چنانچه به طرف راست و یا چپ نرسد نماز او صحیح است , ولى لازم است که بعد از برطرف شدن عذر فورا به طرف قبله برگردد , و اما اگر به طرف راست و یا چپ برسد - چه پشت به قبله باشد یا نه - اگر عذر او فراموشى باشد و وقتى متذکر شود , که اگر نماز را قطع کند مى تواند دوباره آن را رو به قبله بخواند  هر چند یک رکعت از آن در وقت واقع شود - باید نماز را از سر بگیرد و گرنه به همان نماز اکتفا مى کند و قضا بر او لازم نیست و همچنین است اگر برگشت او از قـبله به واسطه امر قهرى باشد پس چنانچه بتواند بدون برگشتن از قبله نماز را دوباره در وقت بخواند  هـر چند یک رکعت از آن در وقت واقع شود - باید نماز را از سر بگیرد و گرنه باید همان نماز را تمام کند و اعاده و قضا بر او لازم نیست. اگـر صورت خود را فقط برگرداند ولى بدنش به طرف قبله باشد چنانچه به حدى گردن را کج کند که بتواند مقدارى از پشت سرش را ببیند حکم او همان حکم برگشتن از قبله است که قبلا ذکر شده , و اما اگر مقدار کمى گردنش را کج کند که عرفا بگویند طرف جلو بدنش مقابل قبله است نمازش باطل نمى شود هر چند این کار مکروه است.(5)

آیت الله بهجت

ازمبطلات نماز برگرداندن عمدى تمام بدن به پشت سر (روى بر گرداندن از قبله) است. (6)

-------------------------------------------------------------------------------------------- 

پی نوشت:

1.       توضیح المسائل آیت الله مکارم شیرازی، مسئله 1010.

2.       توضیح المسائل آیت الله مکارم شیرازی، مسئله 1011.

3.       توضیح المسائل آیت الله صافی، ذیل مسئله 1139.

4.       توضیح المسائل آیت الله صافی، مسئله 1140.

5.       توضیح المسائل آیت الله سیستانی،ذیل  مسئله 1139.

6.       توضیح المسائل آیت الله بهجت، ذیل مسئله 235.